آشنایی با انواع روش های آبیاری (بخش ۲)

روش‌های زیادی به منظور رساندن و توزیع آب در سطح مزارع وجود دارد که بسته به بافت خاک، اندازه مزارع، شوری خاک، زهکشی، آب قابل دسترس، کیفیت آب، الگوی کاشت، تناوب زراعی، وضعیت آب و هوا، هزینه آب، نوع عملیات زراعی ومسائل فرهنگی و اجتماعی متنوع می‌باشند. با توجه به نکات مذکور، انتخاب روش مناسب آبیاری نقش بسیار مهمی در موفقیت یک پروژه آبیاری ایفا می‌کند.

روش‌های آبیاری تحت فشار

دو روش اصلی آبیاری که در کشورمان نیز رایج هستند عبارتند از آبیاری سطحی و آبیاری تحت فشار که هر کدام خود زیر مجموعه­‌ای را شامل می‌شوند. آبیاری سطحی  شامل روش کوزه‌ای، روش نواری (کانالی)، روش کرتی و روش جوی-پشته‌ای (ردیفی) و آبیاری تحت فشار شامل آبیاری قطره‌ای (سطحی و زیر سطحی) و آبیاری بارانی (کلاسیک و مکانیزه) می‌باشند که در ادامه به توضیح آنها پرداخته خواهد شد.

آبیاری بارانی

در آبیاری بارانی با استفاده از تجهیزات مخصوص آب را تحت فشار زیاد به صورت قطرات ریز در سطح مزرعه توزیع می‌کنند. با توجه به وضعیت کنونی منابع آب، استفاده از روش آبیاری بارانی مزیت‌هایی چون استفاده بهینه از سطح زیر کشت، پخش سم و کودهای شیمیایی محلول در آب، کنترل بهتر آفات، صرفه‌جویی در مصرف آب و در نهایت افزایش محصول را به دنبال دارد. علاوه بر آبیاری زمین‌های کشاورزی، آبیاری بارانی کاربردهایی نظیر جمع‌آوری پساب شهری و صنعتی از تصفیه خانه‌ها و پخش آن در زمین زراعی را نیز دارا می‌باشد. همچنین در این روش با خیس کردن سطح زمین به عمق کم، بذرهای کاشته شده با سهولت بیشتری جوانه زده و رشد می‌کنند. در عین این مزیت‌ها، مهم‌ترین ایراد این روش هزینه بالای راه اندازی آن است. از طرفی در این روش رطوبت هوا بالا رفته و بیماری‌های قارچی گسترش می‌یابند. تلفات آبیاری بارانی در مناطق بادخیز نیز زیاد است. همچنین برای انجام آبیاری بارانی به آب با کیفیت نیاز داریم. زیرا اگر آب آلوده یا شور (میزان نمک محلول بیشتر از 0.5 گرم در هر لیتر) باشد، بعد از آبیاری خاک و نمک روی روزنه‌های گیاه را پوشانده و منافذ آن را می‌بندند. اگر آب تمیز باشد پاشش قطرات باعث شستشوی سطح برگ گیاهان شده که این خود باعث تسریع عملیات فتوسنتز می‌شود. همچنین دمای منبع آب تغذیه کننده سیستم باید در حدود 15 الی 20 درجه سانتی گراد باشد، زیرا دمای نامناسب موجب شک به گیاه شده و در روند رشد گیاه اختلال ایجاد می‌کند. به منظور تأمین فشار در شبکه آبیاری بارانی معمولاً از پمپ‌های سانتریفیوژ با موتور الکتریکی یا احتراقی استفاده می‌شوند که دارای دو نوع ثابت و متحرک هستند. برای بهبود عملکرد دستگاه‌های آبیاری بارانی و جلوگیری از خرابی زود هنگام تجهیزات باید در فواصل زمانی ثابت به طور مرتب تجهیزات، لوله‌ها و شیر فلکه‌ها  کنترل شده و در صورت خرابی تعمیر و تعویض گردند. همچنین بعد از فصل آبیاری باید شیر فلکه‌ها را مقداری باز کرده تا لاستیک‌های آببندی در دوره بیکاری فرسوده نشوند. در آبیاری بارانی تمامی زمین به صورت یکنواخت و مناسب آبیاری می‌گردد و از غرقابی شدن زمین جلوگیری می‌شود. به همین دلیل که جریان آب در سطح مزرعه وجود ندارد از توزیع بذر علف‌های هرز نیز کاسته شده و میزان آنها به اندازه قابل توجهی کاهش می‌یابد. همچنین بذرهای زراعی نیز جا به جا نشده و یکنواختی تراکم زراعی مزرعه به هم نمی‌خورد. در این روش احتیاجی به مرزبندی و جداسازی زمین نیست و بنابراین سطح زیر کشت افزایش یافته و انجام عملیات زراعی و حرکت ماشین آلات کشاورزی راحت‌تر خواهد بود. آبیاری بارانی شامل دو روش عمده آبیاری بارانی کلاسیک و آبیاری بارانی مکانیزه می‌شود که در ادامه به توضیح آنها پرداخته می‌شود.

آبیاری بارانی کلاسیک

در روش کلاسیک از نیروی انسانی جهت جابه‌جایی خطوط لوله، بال آبیاری و آبپاش‌ها استفاده می‌شود که خود شامل روش کلاسیک کاملاً متحرک، نیمه متحرک، کاملاً ثابت و کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک است.

روش آبیاری بارانی کلاسیک کاملاً متحرک

در آبیاری بارانی به روش کلاسیک کاملاً متحرک تمامی اجزای سیستم از جمله لوله اصلی، لوله‌های جانبی، پمپ و آبپاش‌های قابل جابه‌جایی هستند. حتی در بعضی سیستم‌ها، تأسیسات بخش پمپاژ نیز می‌توانند متحرک باشند. با این سیستم آبیاری بهره بردار می‌تواند در انتهای فصل آبیاری کلیه لوازم و قطعات را جمع نموده و در انبار نگهداری کند. به جهت سهولت درجابه‌جایی جنس لوله‌ها عموماً آلومینیومی با قطر 3 اینچ (7.62سانتیمتر) انتخاب می‌شود تا وزن کمتری هم داشته باشد. هزینه‌های اولیه این روش کمتر از سایر روش‌ها است اما هزینه بهره برداری و نگهداری آن بالاتر است.

روش آبیاری بارانی کلاسیک نیمه متحرک

در این روش خطوط لوله اصلی، فرعی و آبرسان را در زیر زمین مدفون می‌کنند. جنس این لوله‌ها معمولاً پلی اتیلن یا پی وی سی و گاهاً آزبست بوده و توسط اتصالات چدنی به هم متصل می‌شوند. در این حالت آبگیری بال‌های آبیاری از شیرهای آبگیری صورت می‌گیرد. کارشناسان توصیه می‌کنند ارتفاع شیر آبگیری از زمین زیاد نباشد تا لوله سرانداز با شیب زیاد به آن متصل نشود (حدودا 30 سانتی متر از سطح زمین).

برای اجرای هر دو سیستم کاملاً متحرک و نیمه متحرک ملاحظات اجرایی خاصی وجود دارد، از جمله اینکه:

• آبگیری بال‌ها در این سیستم‌ها عموماً از طریق هیدرانت‌ها صورت می‌گیرد که فاصله آنها باید از همدیگر 45 یا 54 متر باشد.
• اصول کار با لوله و اتصالات گالوانیزه موقع نصب پایه آبپاش باید رعایت شود.
• اصول حمل و انبار کردن لوله و اتصالات آلومینیوم رعایت گردد.
• نکات جوشکاری اصولی و پرس اتصالات آلومینیوم به لوله‌ها و به همدیگر مورد توجه قرار گیرد.
• خطوط لوله‌ها طبق نقشه اجرایی و بر اساس مشخصات فنی طرح اجرا شود.
• مواد خارجی درون لوله و اتصالات حتماً تخلیه شده و قبل از راه اندازی سیستم یک شستشوی کلی انجام شود.
• لوله‌ها و اتصالات پس از پایان فصل آبیاری بایستی به دقت جمع آوری و انبار شوند.

در زمینه اجرای این نوع آبیاری‌ها محدودیتی از نظر شکل و ابعاد زمین وجود ندارد. ولی بهتر است اراضی که به این روش آبیاری می‌شوند دارای عرض کمتر و یکنواختی بیشتر باشند تا در اثر تغییرات عرض زمین، تغییر قابل توجهی در تعداد آبپاش‌های در حال کار به وجود نیاید.

روش آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک

در این روش معمولاً ایستگاه پمپاژ، لوله‌های اصلی، فرعی، آبرسان و بال‌های آبیاری به صورت مدفون اجرا شده و آبپاش‌ها توسط نیروی انسانی در طول بال آبیاری جا به جا می‌شوند. گاهاً ممکن است از بال‌های آلومینیوم که به صورت ثابت در روی زمین قرار می‌گیرند و آبپاش‌ها به صورت بست و قلاب در محل استقرار شیرهای خودکار جابه جا شوند، استفاده شود. در این روش آبیاری شیر خودکارها نقش اساسی دارند. این شیر خودکارها دارای جنس‌های چدنی، آلومینیوم، پلیمری و برنجی بوده که جلوی خروج آب را می‌گیرند و زمانی که آبپاش با رایزر خود روی آنها قرار می­‌گیرد به صورت خودکار و با فشار پایه آبپاش، در داخل شیر خودکار قرار گرفته و مسیر خروج آب باز می‌گردد و به این صورت رایزرها به کمربند و بال آبیاری وصل می‌شوند.

در اجرای این سیستم باید نکات زیر مدنظر قرار بگیرند:

• به دلیل فشار کارکرد بالای این سیستم بایستی دقت زیادی در اجرای جزئیات جوشکاری و نصب اتصالات به عمل آید.
• شیر خودکارها بایستی محکم شوند تا با ضربات آبپاش تکان نخورده و جا به جا نشوند.
• محکم کردن شیر خودکارها روی کمربند باید با دقت صورت گیرد.
• بهتر است شیر قطع و وصل در ابتدای بال‌ها نصب شوند.
• توصیه می‌شود انتهای لوله‌های آبرسان توسط یک فلنج کور و یا یک شیر فلکه مسدود شود تا در مواقع لزوم بتوان عملیات شستشو را راحت تر انجام داد.
• توصیه می‌شود اطراف تمام کمربندها به ابعاد 20*20*20 سانتی متر عملیات بتن ریزی صورت گیرد.
• عمق کارگزاری بال‌های آبیاری معمولاً 75 سانتی‌متر است.
• بال‌ها در این سیستم آبیاری عموماً 75 و 63 میلی‌متر و گاهی نیز 50 میلی‌متر است.

روش آبیاری بارانی کلاسیک کاملاً ثابت

در این روش تمام اجزاء ثابت بوده، حداقل نیروی کارگری مورد نیاز است و فقط بایستی شیرهای ابتدای هر قطعه باز و بسته شوند. می‌توان با استفاده از شیرهای برقی، سیستم را اتوماتیک نمود. لوله‌های اصلی، فرعی و آبرسان در زیر زمین نصب می‌گردند و بال آبیاری یا روی زمین یا به صورت مدفون در فواصلی که طراحی شده است قرار داده می‌شوند. پاشنده‌ها نیز به فواصل تعیین شده روی بال آبیاری به طور ثابت و به تعداد لازم برای تمام نقاط مزرعه یا باغ نصب می‌شوند. در شرایطی که از این روش برای آبیاری درختان استفاده شود، آبپاش‌ها می‌توانند در زیر درختان یا در بالای آنها قرار گیرند. کار کردن با این سیستم بسیار آسان است و با راه انداختن سیستم پمپاژ می‌توان تمام یا قسمتی از مزرعه را بسته به مقدار آبی که در اختیار است آبیاری نمود. از محاسن عمده این سیستم امکان اتصال آن به دستگاه‌های خودکار الکتررونیک است که به کمک آن می‌توان برنامه آبیاری را بدون دخالت کارگر انجام داد. از معایب عمده این سیستم هزینه بسیار بالای آن است. بنابراین کاربرد آن محدود به آبیاری محصولات گران قیمت و یا باغات می‌باشد. دیگر کاربرد این سیستم برای جلوگیری از سرمازدگی درختان است. در مواقعی که احتمال سرمازدگی وجود دارد با روشن کردن این سیستم می‌توان حرارت محیط باغ را چندین درجه اضافه کرد و از خسارت ناشی از سرمازدگی جلوگیری نمود. در این روش هیچگونه محدودیتی از نظر شکل و ابعاد زمین وجود ندارد و راندمان آن حدود 75 درصد است. در این روش به تعداد کافی بال آبیاری وجود دارد و نیازی به جا به جایی بال‌های آبیاری در طول فصل زراعی نمی‌باشد و با توجه به شرایط باد منطقه فواصل آبپاش را طوری تنظیم می‌کنند که همپوشانی کاملی ایجاد گردد. در سیستم‌های ثابت ممکن است بال آبیاری در زیر زمین کار گذاشته شده و همیشه ثابت باشند یا اینکه این بال‌ها در ابتدای فصل رشد در روی زمین چیده شده و در انتهای فصل رشد جمع شوند که به نوع اول سیستم ثابت دائمی و به نوع دوم سیستم ثابت فصلی گفته می‌شود. انتخاب هر یک از این دو نوع سیستم بستگی به نوع گیاه دارد.

روش آبیاری بارانی شلنگی با قرقره کوچک

در این روش با جایگزینی دستگاه قرقره‌ای کوچک به جای بال آبیاری، لوله نرم آبیاری را در طول قرقره پیچیده و انتهای آن را به یک آبپاش متصل می‌کنند. جا‌به‌جایی آبپاش‌ها با چرخاندن قرقره یا به صورت دستی یا به صورت مکانیزه انجام می‌شود. از مزایای این روش می‌توان به موارد زیر اشاره نمود. در این روش نیاز به حفر ترانشه به حداقل می‌رسد و در نتیجه نصب سیستم سریع و آسان خواهد بود. به دلیل اینکه برای جابه‌جایی آبپاش‌ها نیاز به تردد زیاد در داخل زمین نمی‌باشد، آبیاری تسهیل شده، در زمان صرفه جویی شده و تلفات محصول نیز کاهش می‌یابد. در این روش یکنواختی بیشتری در توزیع آب وجود دارد و اثرات نامطلوب باد کاهش می‌یابد، هزینه کارگری جهت جابه‌جایی آبپاش‌ها کاهش پیدا کرده و در نتیجه خطا در استقرار آبپاش‌ها هم کاهش می‌یاید. این سیستم حداقل مزاحمت ممکن را برای کارکرد ماشین آلات کشاورزی در طول عملیات کاشت، داشت و برداشت ایجاد کرده و نتیجتاً هزینه استهلاک سیستم به حداقل می‌رسد. در این روش می‌توان از دستگاه‌های خودکار جهت به حداقل رساندن هزینه‌های بهره برداری استفاده نمود. همچنین می‌توان دستگاه را از حالت دستی به خودکار و بالعکس تغییر داد. این روش در اراضی کوچک و با دبی متغیر نیز قابل اجراست. امکان جابه‌جایی دستگاه برای اراضی دیگر و یا حمل و نگهداری در انبار در پایان فصل آبیاری از دیگر مزایای این روش آبیاری است. آرایش‌های مختلف آبپاش‌ها از جمله مستطیلی، مربعی و مثلثی در این سیستم قابل اجراست. کاهش هزینه‌های اجرایی تا 20 درصد نسبت به روش‌های دیگر، کاهش مقدار کیلوگرم لوله پلی‌اتیلن مصرفی در هر هکتار و در نتیجه کاهش اثرات زیست محیطی و کاهش هزینه انرژی برق مصرفی به دلیل نیاز به فشار کمتر سیستم از دیگر مزایای این سیستم است.

آبیاری بارانی مکانیزه

در روش مکانیزه همانطور که از نام آن مشخص است، جابه‌جایی بال آبیاری توسط نیروی ماشین یا نیروی آب تحت فشار انجام می‌شود و شامل روش‌های قرقره‌ای (گان)، آبیاری دوار مرکزی (سنتر پیوت)، خطی (لینیر) و غلطان (ویل موو) می‌باشد.

آبیاری بارانی قرقره ای (Gun system)

در این سیستم، آبیاری به صورت نواری انجام می‌شود و برای آبیاری گیاهان کوتاه و بلند در زمین‌های رسی و شنی، هموار و ناهموار استفاده می‌شود. این ماشین قابلیت تطبیق با اکثر گیاهان زراعی وهمچنین قابل استفاده برای آبیاری زمین‌های خرده مالکی می‌باشد. ماشین‌های آبیاری قرقره‌ای بر اساس سیستم آبپاشی به دو نوع آبپاش تفنگی (گان) و بوم (مهپاش) تقسیم می‌شوند. در آبپاش تفنگی آب  به صورت کمان به شعاع 40 تا 50 متر قابل پخش است. درشتی قطرات آب و نیاز به تأمین فشار آب بالا از مشکلات اصلی گان می‌باشد. در مناطق بادخیز نیز به دلیل باد بردگی قطرات آب، استفاده از آبپاش تفنگی یا گان مناسب نمی‌باشد. در روش بوم آب به صورت خطی توسط آبپاش‌ها با باند خیس 20 الی 60 متر، به دلیل تنوع عرض بوم در مدل‌های مختلف قابل پخش است. در استفاده از بوم و مهپاش، مشکل نیاز به فشار بالا و درشتی قطرات آب کاملاً رفع شده است. قابلیت تنظیم ارتفاع آبیاری (متناسب با رشد گیاه) انجام کشت‌های مختلف را میسر کرده و بادبردگی قطرات آب را نیز به حداقل می‌رساند. صرفه‌جویی در مصرف آب به علت هدر نرفتن آن و در نتیجه زیر کشت بردن زمین‌های بیشتر، آبیاری به اندازه نیاز گیاه و جلوگیری از ایجاد روان آب در مزرعه، امکان همزمانی آبیاری و کوددهی، افزایش سرعت عملیات آبیاری، انجام کشت‌های مختلف با توجه به قابلیت تنظیم ارتفاع بوم، قابلیت جابه‌جایی ساده توسط تراکتور به مزرعه‌ای دیگر، شستشوی گیاه به جهت حذف یا کاهش آفات گیاهی، افزایش یکنواختی توزیع آب در سطح مزرعه و حرکت در اراضی شیبدار به دلیل قدرت بالای گیربکس از جمله مزایای این ماشین‌ها است.  با این روش می‌توان زمین‌های شیبدار که شیب آنها حداکثر 10 درصد است، با عوض کردن نازل آبیاری نمود. به این ترتیب که تا شیب 3 درصد از نازل‌های معمولی و از شیب 3 تا 10 درصد از نازل کوچکتر و فشار بالاتر استفاده نمود. بزرگ بودن قطر پاشش و پخش حجم زیاد آب، باعث شده که این روش به فشار بیشتری برای انجام آبیاری نیاز داشته باشد. برای ایجاد فشار آب در داخل لوله‌ها، از الکتروموتور با برق سه فاز و یا موتور دیزل استفاده می‌شود. آب تحت فشار قرار گرفته، در حین ورود به دستگاه، یک توربین را به کار انداخته سپس وارد لوله پلی‌اتیلن شده و از طریق آبپاش گان (که شبیه تفنگ است) و روی ارابه های نصب شده است، پخش شده و آبیاری انجام می‌شود.

آبیاری بارانی غلتان (Wheel move)

این روش مشابه روش نیمه متحرک است و کلیه مشخصات تأسیسات پمپاژ و شبکه خطوط لوله‌های اصلی، فرعی و آبرسان مانند آن می‌باشد، فقط به جای بال آبیاری از دستگاه آبفشان غلطان استفاده می‌شود. این سیستم در کل شامل دستگاهی است که در آن تعدادی لوله‌های آلومینیومی بر روی تعدادی چرخ از جنس گالوانیزه نصب شده است و دستگاه توسط یک موتور تک سیلندر بنزینی به حرکت در می‌آید. این دستگاه جزء دستگاه‌‌های آبیاری نیمه مکانیزه بوده و در ضمن آبیاری حرکتی نداشته و پس از پایان ساعت آبیاری دستگاه توسط نیروی محرکه نصب شده در مرکز دستگاه بوسیله اپراتور مربوطه به میزان لازم جابه جا می‌گردد و قادر است در شرایط مختلف قطعه زمین به مساحت 7 الی 15 هکتار را آبیاری نماید. این دستگاه برای آبیاری گیاهانی که حداکثر ارتفاع آن‌ها حدود 1 متر می‌‌باشد، مناسب است یا به عبارت دیگر فاصله لوله دستگاه تا سطح زمین حدود یک متر می‌باشد. این دستگاه در حالت معمول طولی برابر با 372 متر داشته و از لوله‌های آلومینیومی به قطر 4 اینچ  و موتور محرکه‌ای با قدرت 6 تا 8 اسب بخار با سرعت قابل تنظیم ساخته شده است. فاصله چرخ های آن از یکدیگر تقریباً 12 متر بوده و معمولاً قطر چرخ‌های آن 6.5 و 7 فوت می‌باشد. در این سیستم آبیاری در فواصل مشخصی (معمولاً 54 متر) شیر هیدرانت و شیرآبگیری نصب می‌شود. ارتباط شیر آبگیر به ابتدای دستگاه عمدتاً توسط شیلنگ خرطومی قابل انعطاف و لوله آلومینیوم به  صورت سرانداز انجام می‌شود. اگر منطقه اجرا بادخیز باشد، برای مهار کردن دستگاه از ترمزهای مخصوص استفاده می‌شود. در حالت عادی هم باید دستگاه را در مزرعه به وسیله کیسه‌های شن ثابت نگه داشت. در مواقع جابه‌جایی سیستم نیز باید شیر فلکه را بست و لوله رابط خرطومی را از دستگاه جدا کند و ترمز را آزاد کرد.

آبیاری دوار مرکزی (Center pivot)

سیستم آبیاری دوار مرکزی تشکیل شده است از یک بال آبیاری طویل که حول یک محور ثابت گردش می‌کند. در این روش آب توسط پمپ با فشار وارد لوله عمودی واقع در برج مرکزی شده و از آنجا به بال سنترپیوت وارد می‌شود و در نهایت وارد پاشنده‌ها می‌شود تا عملیات آبیاری انجام گیرد. به طور همزمان بال آبیاری توسط موتور برقی یا هیدرولیکی حول محور اصلی در گردش است تا با این عمل سطح دایره شکلی با شعاعی معادل طول بال، آبیاری شود. در اﻳﻦ روش اراﺿﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت داﻳﺮه‌ای آﺑﻴﺎری ﻣﻲﮔﺮدد. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر آﺑﻴﺎری ﮔﻮﺷﻪ‌ﻫﺎی زﻣﻴﻦ ﻛﻪ در ﺣﺪود ۲۰ درﺻﺪ از ﻣﺴﺎﺣﺖ اراﺿﻲ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ، میﺗﻮان از سیستم‌های ﮔﻮﺷﻪ ﭘﺎش (ﺑﺎل آﺑﻴﺎری اﺿﺎفی ﻳﺎ آﺑﭙﺎش ﺗﻔﻨگی اﻧﺘﻬﺎیی) اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ۵ درﺻﺪ از ﺳﻄﺢ آﺑﭙﺎﺷﻲ ﻧﺸﺪه را ﻛﺎﻫﺶ می‌دﻫﺪ و یا میﺗﻮان از ﺳﻴﺴﺘﻢ آبیاری بارانی دوار مرکزی ﺑﺎ اﻧﺪازه‌ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ سیستم‌های آﺑﻔﺸﺎن دوار را ﺑﻪ ﻧﺤﻮی ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﭼﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ آﺑﻴﺎری ﻧﺸﺪه ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺮﺳﺪ. به طور کلی آبپاش‌های دورتر از برج مرکزی دارای آبدهی بیشتری نسبت به آبپاش‌های نزدیک برج هستند؛ زیرا آبپاش‌های دورتر مساحت بیشتری را پوشش می‌دهند. سیستم آبیاری سنتر پیوت دارای مزایایی زیادی است از جمله اینکه ارتفاع آبپاش‌ها قابل تنظیم است، تلفات بادبردگی کمتر بوده، برای آبیاری نیازی به کانال‌کشی، زهکشی و کرت‌بندی زمین زراعی نیست و امکان تزریق کود و سم با استفاده از تجهیزات جانبی وجود دارد. با این سیستم می‌توان دامنه وسیعی از خاک ها، از خاک‌های به شدت شنی تا خاک‌های رسی ریز بافت، را آبیاری نمود. درست است که هزینه اولیه این سیستم بیشتر بوده، اما هزینه بهره برداری و نگهداری آن کمتر از سایر روش‌ها می‌باشد.

آبیاری بارانی خطی (Linear move)

این سیستم مکمل سیستم آبیاری سنتر پیوت می‌باشد و مشکل عدم آبیاری گوشه‌های زمین در روش سنتر پیوت را رفع می‌کند. در سیستم آبیاری بارانی خطی، لوله فرعی به صورت خطی در امتداد طول زمین به کمک برج‌ها . موتورهای مستقر شده در آن به سمت جلو حرکت کرده و زمین را آبیاری می‌کند. در این روش نیز مشابه با روش سنتر پیوت آب از یک طرف وارد لوله فرعی می‌شود. آب مورد نیاز سیستم را می‌توان به کمک یک لوله خرطومی از یک کانال روباز که در امتداد زمین واقع شده باشد، تأمین نمود. در این صورت لازم است پمپ نیز متحرک بوده و همراه با جلو رفتن لوله فرعی، پمپ نیز حرکت نماید. در بعضى موارد آب از یک لوله اصلى که در امتداد زمین قرار دارد تأمین مى‌گردد. لوله اصلى ممکن است یک یا چند شیر دریافت آب داشته باشد که لوله فرعى به‌ صورت دستى یا خودکار به آن متصل مى‌گردد. استفاده از این دستگاه‌ها برای آبیاری مزارعی که به شکل مستطیل، بیضی و یا اشکال هندسی نامنظمی می‌باشند در مقایسه با دستگاه‌های سنترپیوت مناسب‌تر است و در اراضی بزرگ یکی از بهترین و به صرفه‌ترین سیستم‌های آبیاری محسوب می‌شود. بهره‌گیری بیشتر از منابع آبی، افزایش سطح زیرکشت، بادبردگی و تبخیر کمتر به نسبت دیگر روش‌های آبیاری بارانی، افزایش تولید محصول، صرفه جویی در انرژی، عدم نیاز به تسطیح و جلوگیری از فرسایش خاک، تسهیل عملیات خاکورزی، کاشت، داشت و برداشت، افزایش کیفیت محصول، بالا بردن بازده آبیاری، کاهش هزینه‌های کارگری، راندمان بالا تا 90 درصد و یکنواختی آبیاری بیش از 90 درصد از جمله مزایای عمده استفاده از این روش است.