نماتد گره ریشه، آشنایی و راه‌ از بین بردن آن

به نماتدهای غده، گال و گره ریشه نیز گفته میشود. این نماتدها موجودات کرمی شکل و کوچکی هستند که با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند و در خاک و ریشه گیاهان زندگی میکنند . آنها با تغذیه از ریشه ها به گیاهان صدمه می زنند و جذب آب و مواد غذایی از خاک را مختل می کنند . این نماتدها در نواحی گرمسیری و معتدل دنیا پراکندگی بیشتری دارند و باعث کاهش کمی و کیفی محصولات کشاورزی مختلفی میشوند. در ایران اولین بار این نماتدها در سال 1335 روی ریشه گوجه فرنگی در قصر شیرین مشاهده شدند.

نشانه های آلودگی به دلیل تورم و گره ای شدن ریشه ها اغلب به آسانی تشخیص داده می شوند. در مزرعه، مناطق آلوده به صورت لکه هایی دارای گیاهان صدمه دیده زرد رنگ و کوچک ظاهر میشوند و در هوای گرم علی رغم مرطوب بودن خاک، علائم پژمردگی نشان می دهند. شدت خسارت بسته به جمعیت نماتد، نوع گیاه میزبان، شرایط کشت و زمان آلودگی متفاوت است، گیاهان بسیار آلوده محصول کمتری تولید می کنند و ممکن است نهایتاً بمیرند.

این نماتدها از ریشه تغذیه می کنند و سیکل زندگی شامل تخم، لارو، نر و ماده بالغ است . هوای گرم و خاک مرطوب و گاورو مناسب فعالیت نماتدهاست. لاروها پس از خروج از تخم وارد ریشه میشوند و محل تغذیه و فعالیت آنها باعث تورم ریشهها می شود. ماده های متورم فلاسکی شکل در داخل ریشه پنهان است و تخم های درون کیسه ژلاتینی ممکن است روی سطح ریشه نمایان شوند . تعداد تخم ها گاهی به 600 عدد نیز میرسد. دمای مناسب برای فعالیت نماتد بالای 20 درجه است و هر دوره زندگی از تخم تا تخم گذاری بعدی در 25 درجه حدود 25 روز طول میکشد. این نماتدها در دما، رطوبت و میزبان مناسب دارای چندین نسل در سال هستند. در شرایط نامناسب تخم ها میتوانند چندین ماه یا سال در خاک زنده بمانند.

این نماتدها در دنیا دارای حداقل 80 گونه است که 4 گونه از پراکندگی جغرافیایی و اهمیت اقتصادی بیشتری برخوردارند، آنها شامل M. javanica, M. incognita, M. arenaria  M. hapla  هستند. طیف وسیعی از گیاهان مختلف زراعی، سبزی و صیفی، درختان میوه، گیاهان زینتی، درختچه ها و درختان میزبان این نماتدها هستند . در ایران گونه های مختلف این نماتد از گوجه فرنگی، بادمجان، خیار، خربزه، هنداونه، سیب زمینی، هویج، انگور، پسته، زیتون، انار، درختان میوه هسته دار و دانه دار و بسیاری دیگر گزارش شده اند.

خسارت این نماتدها روی محصولات کشاورزی در کشورهای در حال رشد، بین 25 تا 50 درصد گزارش شده است. گیاهان مختلف بسته به گونه و میزان جمعیت نماتدهای گره ریشه ، عکس العمل متفاوتی نسبت به حمله نماتدها نشان میدهند، به طور مثال وجود یک تخم نماتد در هر گرم خاک میتواند محصول گوجه فرنگی را تا 50 درصد کاهش دهد یا جمعیت های بیش از 5 و 50 تخم نماتد در 100 گرم خاک سبب ضعف رشد و کم شدن محصول بادمجان و هندوانه شود. به دلیل تولید مثل بالا، طیف وسیع میزبانی و پراکندگی جغرافیایی گسترده، نماتدهای گره ریشه یکی از مشکل ترین نماتدهای گیاهی از نظر کنترل است.

جهت خرید محصول کنترل نماتد ریشه کلیک نمایید.