نمونه برداری از خاک

برای استفاده علمی و اصولی از منبع خاک می‌بایست شناخت و آگاهی خود را نسبت به این منبع افزایش دهیم که این شناخت همه جانبه، یکی از مهمترین عواملی است که به ما در دستیابی به حداکثر محصول در واحد سطح کمک می‌کند. جهت اطلاع از وضعیت خاک از نظر بافت، استفاده صحیح و اصولی از کودهای شیمیایی (میزان عناصر مورد نیاز گیاه)، حاصلخیزی و … با انجام نمونه برداری صحیح، خاک را در آزمایشگاه تجزیه نموده و با استفاده از نتایج به دست آمده برنامه‌ای مناسب ارائه می‌دهند. بنابراین در اولین قدم باغداران و کشاورزان باید اطلاعات کامل از کیفیت خاک مزرعه و باغ خود داشته باشند تا بتوانند برنامه کودی مناسبی را اجرا نمایند که در این کار نحوه نمونه برداری برای ارائه نتایج کارشناسی مهم است.

ابزار نمونه گیری خاک

ابزار متفاوت و مختلفی برای نمونه گیری از خاک استفاده می‌شوند که باید تمیز و ترجیحاً ضد زنگ و عاری از هرگونه مواد کودی و شیمیایی باشد.

• بیل و بیلچه (در صورت وجود مته نمونه برداری چرخشی)
• سطل پلاستیکی بزرگ، پارچه یا کاغذ تمیز
• پاکت و یا کیسه پلاستیکی نمونه برداری (بهتر است از کیسه ی پارچه‌ای استفاده شود)
• برگه اطلاعات نمونه خاک (حاوی اطلاعاتی مثل: نام و نام خانوادگی نمونه گیر، تاریخ نمونه برداری، نوع محصول، عمق نمونه برداری، هدف نمونه برداری، آدرس مزرعه و غیره )

میتوان گفت آزمایش خاک اطلاعاتی در مورد بافت، ساختمان، شوری، میزان عناصر کم مصرف و پر مصرف، PH خاک، میزان گچ و آهک، تخلخل، نفوذپذیری، استحکام، زهکشی، خصوصیات لایه‌های خاک، عمق ضخامت لایه‌ها، وجود لایه‌های غیر قابل نفوذ و …  بدست می‌دهد.

نکات قابل توجه قبل از نمونه برداری

قبل از نمونه برداری باید مطمئن شویم که سطح خاک به کودهای شیمیایی و یا حیوانی آغشته نباشد و همچنین سطح نمونه برداری باید عاری از آشغال، تکه چوپ، خرده سنگ، علف‌های هرز یا بقایای گیاهی در زمین باشد. در مواقعی که زمین خیلی مرطوب است باید از نمونه برداری اجتناب کرد و حتی الامکان باید از برداشت نمونه از قطعه‌هایی مانند راه آبها، توده‌های قدیمی و پوسیده کاه، کنار دیواره‌ها یا پرچین‌ها خودداری شود. به طور کلی موقع نمونه برداری وقتی است که زمین گاورو باشد و در مورد نباتات زراعی، بهترین موقع قبل از کشت نبات می‌باشد.

جهت مشاهده و خرید انواع کود با کیفیت عالی و قیمت های تضمینی اینجا کلیک نمایید.

الگوی نمونه برداری از خاک

• در زمین‌هایی که شکل هندسی منظمی دارند، قطرها را ترسیم نموده از محل تلاقی قطرها یک نمونه، از رأس قطرها کمی به طرف مرکز چهار نمونه تهیه می‌کنیم.

• در زمین‌هایی با شکل هندسی نامنظم، حرکت نمونه بردار باید به صورت مارپیچ یا زیگزاگ باشد تا در هر تغییر جهت یک نمونه تهیه گردد.

نحوه نمونه برداری از خاک

بهترین روش نمونه برداری، تهیه نمونه مرکب است. در این روش برحسب مساحت باغ و مزرعه، از چندین نقطه نمونه برداری شده و نمونه‌های مربوط به هر عمق باهم ترکیب می‌شوند و در پایان یک نمونه مخلوط از خاک نقاط متفاوت در اعماق معلوم برای هر عمق بدست می‌آید. مطالعات نمونه برداری نشان داده است که تعداد نمونه مورد نیاز برای هر نمونه مرکب با اندازه منطقه نمونه برداری تغییر می‌کند.

تعداد مطلوب نمونه

توصیه می‌شود حداقل ۱۰ تا ۲۰ نمونه ساده برای افزایش دقت یک نمونه مرکب گرفته شود. به عنوان مثال، برای تهیه یک نمونه مرکب در یک مزرعه ۸ هکتاری ۲۰ نمونه، برای مزرعه ۴ هکتاری ۱۵ نمونه و برای یک مزرعه ۲ هکتاری ۱۰ نمونه احتیاج است.

عمق نمونه برداری

یکی از کارهای مهم در نمونه برداری، جمع آوری نمونه از اعماق مناسب است که بر اساس هدف، نوع عنصر و گیاه متفاوت خواهد بود. در مزارع کشت شده عمق نمونه برداری برای اکثر خاک‌ها معمولاً عمق خاکورزی و در فاصله 15 تا 20 سانتی‌متری از سطح زمین است که این ناحیه خاک بیشترین فعالیت ریشه را دارد و کاربرد کود عموماً به این عمق محدود می‌شود. بنابراین، نمونه‌ها باید تا عمق شخم گرفته شوند. در باغات میوه عمق 20 تا 30 سانتی‌متری، در باغ‌ها عمق 15 سانتی‌متر ، در مرتع و مزارع بدون خاکورزی عمق 10 سانتی‌متر از سطح زمین برای نمونه گیری توصیه می‌شود.

با امکان جدید سناپالیز می‌توانید نمونه خاک خود را برای ما ارسال نموده و بهترین و کارشناسی ترین توصیه کودی را توسط مشاوران در اختیار داشته باشید.